Category Archives: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Κείμενο υποδοχής πρωτοετών

ΚΑΛΩΣΗΡΘΑΤΕ ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΟ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ

Το πανεπιστήμιο, σύμφωνα με την κυρίαρχη αφήγηση, είναι ο δημόσιος χώρος μέσα στον
οποίο παράγεται μια απενεχοποιημένη και πολιτικά αχρωμάτιστη γνώση, αποκτούνται τα
απαραίτητα εφόδια για την εύρεση εργασίας ενώ ταυτόχρονα θεωρείται το τελευταίο
σκαλοπάτι για την πνευματική και κοινωνική πρόοδο του ατόμου. Αυτή η βολική και
εύπεπτη εικόνα για το δημόσιο πανεπιστήμιο και τη λειτουργία που επιτελεί είναι
καταδικασμένη να σκοντάφτει συνέχεια πάνω στην παραγματικότητα και αυτό φαίνεται
με τον πιο καθαρό τρόπο σήμερα.

Τι σημαίνουν όλα αυτά;
Με λίγα λόγια βλέπουμε ότι το «δωρεάν και δημόσιο» πανεπιστήμιο τείνει και επίσημα
να αποτελέσει παρελθόν, έστω και σαν αυταπάτη.
Στρέφοντας για λίγο το βλέμμα σε
περασμένες χρονιές παρατηρούμε ότι οι κοινωνικές και φοιτητικές κατακτήσεις δέχονται
μια όλο και μεγαλύτερη επίθεση. Αρκούν ως απτά παραδείγματα η κατάργηση του
ασύλου και η βίαιη εισβολή δυνάμεων καταστολής μέσα σε πανεπιστημιακούς χώρους,
το σπάσιμο καταλήψεων των φοιτητικών συλλόγων από «αγανακτισμένους» φοιτητές με
μπροστάρηδες μεγαλοκαθηγητές και τις διοικητικές αρχές του πανεπιστημίου, καθώς και
η σταδιακή απονομιμοποίηση των αποφάσεων των γενικών συνελεύσεων των φοιτητικών
συλλόγων.

Ταυτόχρονα, το οικονομικό βάρος της φοίτησης πέφτει στις τσέπες των φοιτητών/τριών
αφού όλο και περισσότερο καλούνται να πληρώνουν για τη σίτιση, τη στέγαση, τα
συγγράμματα, τις μεταφορές τους και τα μεταπτυχιακά τους. Και αν όλα αυτά δεν ήταν
αρκετά, παρόμοιο «καλλωπισμό» περνάνε και οι εργασιακές σχέσεις μέσα στα ιδρύματα
με την είσοδο του ιδιωτικού κεφαλαίου στις σχολές. Εργολαβίες στις υπηρεσίες
καθαρισμού, σίτισης και φύλαξης της σχολής, απολύσεις εκατοντάδων εργαζομένων,
ελαστικοποίηση των μισθών, όταν και αν αυτοί υπάρχουν. Και όλα αυτά στο βωμό της
αποδοτικότητας και της «αναπτυξιακής προοπτικής» των σχολών.

Η θέση μας μέσα σε αυτήν την κατάσταση.
Μέσα σε αυτό το πλέγμα ελέγχου και διαχείρισης του πανεπιστημίου από διοικητικούς
μηχανισμούς και επιχειρηματίες με ιδιοτελή συμφέροντα και μέσα σε ένα γενικευμένο και
έκδηλο κλίμα παθητικότητας, αδιαφορίας και παραίτησης, η θέση των φοιτητών/τριών
όλο και συρρικνώνεται. Το φοιτητικό σώμα αδυνατεί να παρέμβει στο χώρο του, να
αρθρώσει λόγο και να θέσει υπό διερώτηση μια πανεπιστημιακή δομή και γνώση που του
επιβάλλεται καθημερινά. Για την Ελευθεριακή Παρέμβαση Φιλοσοφικής το πεδίο της
γνώσης και ο τρόπος αναπαραγωγής της είναι ίσως σήμερα το πιο κομβικό σημείο
παρέμβασης,
ένα σημείο που καθιστά εφικτή τη συλλογική δράση, τη δόμηση
αντιστάσεων καθώς και τη ρήξη με την τεχνοκρατική λογική της εξειδίκευσης και τη
ρητορεία περί ουδετερότητας του επιστημονικού λόγου.

Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο δημιουργήσαμε πέρυσι μια Πρωτοβουλία για την κριτική
θεώρηση της γνώσης με στόχο την επαναπροσέγγιση των αντικειμένων μας γνώσης στη
Φιλοσοφική από σκοπιές περιθωριοποιημένες στο πλαίσιο του ακαδημαϊκού γίγνεσθαι.

Από σκοπιές οι οποίες είθισται να προσπερνιούνται στα φοιτητικά αμφιθέατρα και την
κοινωνία γενικότερα. Για μας η όλη προσπάθεια εντάσσεται στο πλαίσιο της
επαναδιεκδίκησης του δημόσιου χώρου του πανεπιστημίου σε όλες του τις όψεις, κάτι
που ούτως ή άλλως αποτελεί κεντρικό άξονα της πολιτικής μας δράσης.

Απέναντι στην κοινωνική και οικονομική παρακμή του πανεπιστημίου, είναι σαφές ότι η
απομονωμένη και εσωστρεφής δράση δεν μπορεί παρά να κρατήσει τα χέρια μας δεμένα.
Χρειάζεται συλλογικός και αδιαμεσολάβητος αγώνας, ούτως ώστε όλοι μαζί να
δημιουργήσουμε πραγματικές βάσεις συλλογικής διαβούλευσης για τη διαχείριση των
θεμάτων μας. Μακριά από παραταξιακές λογικές, η Ελευθεριακή Παρέμβαση
Φιλοσοφικής προσπαθεί να ορίσει ένα αδιαμεσολάβητο περιβάλλον μέσα στο οποίο οι
φοιτητές θα συναντιούνται και θα δίνουν από κοινού σταθερούς και ανυποχώρητους
αγώνες, χωρίς να προσπαθεί να κεφαλαιοποιήσει την παρέμβασή της με εκλογικούς
όρους.

Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε απέχουμε από τους μηχανισμούς ανάθεσης, διαχείρισης και
ελέγχου των κινημάτων (εκλογές και διοικητικά συμβούλια)
σε αντίθεση με όλες τις
υποτιθέμενες «ανεξάρτητες» και μη παρατάξεις (ΑΡΕΝ, ΕΑΑΚ, ΜΑΣ, ΔΑΠ
κοκ.).Προτάσσουμε την αυτοοργάνωση, την αντι-ιεραρχία και τον αυτόνομο πολιτικό
αγώνα, ούτως ώστε οι νίκες και οι ήττες μας να έχουν νόημα για όλους μας. Κανείς δεν
ξέρει με τι προκλήσεις θα μας φέρει αντιμέτωπους το αύριο. Το μόνο που είναι σίγουρο
είναι ότι αυτό το αύριο θέλουμε και μπορούμε να το δημιουργήσουμε όλοι και όλες
μαζί.

Κείμενο καλέσματος για την δημιουργία πρωτοβουλίας για την κριτική θεώρηση της γνώσης

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ, ΓΝΩΣΗ ΚΑΙ Η ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΜΙΑΣ ΡΙΖΙΚΗΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΤΟΥΣ

Ο θεσμός του πανεπιστημίου έχει μια μακρά ιστορία, μέσα στην οποία αναδείχτηκε και πρωταγωνίστησε σε μείζονες κοινωνικούς και ιστορικούς μετασχηματισμούς. Η αυγή του συμπίπτει με τα πρώτα σκιρτήματα της απελευθέρωσης από τις σιγουριές της θεοκρατίας και του Μεσαίωνα. Κάπου στα 1088 οι πρώτες ακαδημαϊκές κοινότητες της αναγεννησιακής Ιταλίας συγκρότησαν το Πανεπιστήμιο της Μπολόνια, ως έναν χώρο μέσα στον οποίο η έρευνα και η επιστήμη θα αναδεικνύονταν και θα απελευθερώνονταν από τις θρησκευτικές δοξασίες και την έρημο του βιβλικού σχολαστικισμού. Ήδη, με λίγα λόγια, από την αρχή το πανεπιστήμιο υπήρξε ανταπόκριση απέναντι σε μια νέα κοινωνική σύνθεση.

Από τότε βέβαια έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι. Η πτώση των βασιλιάδων της Ευρώπης, οι αστικές επαναστάσεις, η βιομηχανική έκρηξη του καπιταλισμού, η επιστημονική άνθηση της Δύσης, αλλά και οι παράλληλοι προβληματισμοί πάνω στις αξίες και τις κατακτήσεις της. Οι σύγχρονες κοινωνίες έκαναν μεγάλα βήματα τόσο προς τη μεριά της αναζήτησης της ελευθερίας, όσο και προς την αντίθετη. Και το πανεπιστήμιο μαζί με τη γνώση και τις «αλήθειες» της, στεκόταν δίπλα σε όλους αυτούς τους μετασχηματισμούς και τις ιστορικές μεταστροφές, ακολουθώντας, εμπλουτίζοντας και καθορίζοντάς τες. Δεν είναι τυχαίο το ότι όλες οι πολιτικές εξουσίες προσπάθησαν να ελέγξουν το πανεπιστήμιο και το αντικείμενό του, ούτε είναι τυχαίες οι πολλαπλές αντιστάσεις που συνάντησαν στις προσπάθειές τους. Ούτε από την άλλη προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση το γεγονός, ότι σχεδόν όλες οι σύγχρονες πολιτικές εκρήξεις είχαν του ακαδημαϊκούς χώρους ως κεντρικό παράγοντά τους.

Για την Ελευθεριακή Παρέμβαση Φιλοσοφικής το πεδίο της γνώσης και ο τρόπος αναπαραγωγής της είναι ίσως το πιο κομβικό σημείο σχολιασμού και κριτικής μέσα στα πλαίσια της φοιτητικής ζωής. Το αντικείμενο των σπουδών και η πραγματικότητα του αμφιθεάτρου είναι προφανώς ο κεντρικός άξονας που διαμορφώνει τη λειτουργία του και την κοινωνική του ταυτότητα.

Μέσα σε αυτά τα πλαίσια αποφασίσαμε να προβούμε στην ακόλουθη κριτική-κάλεσμα. Το κείμενο που ακολουθεί είναι μια κάπως πρωτόγονη προσπάθεια ψηλάφησης των ζητημάτων που βλέπουμε να αναδεικνύονται από τον τρόπο διεξαγωγής των σύγχρονων σπουδών και το καθεστώς μέσα στο οποίο συγκροτούνται και αναπαράγονται οι κυρίαρχοι ορισμοί και σημασίες. Και παράλληλα το κάλεσμα που ακολουθεί στοχεύει στη συγκρότηση μιας συλλογικής προσπάθειας επαναπροσέγγισης και ανοίγματος των ζητημάτων που θίγονται, προκειμένου μέσα από εκδηλώσεις και συζητήσεις να γίνει η εκκίνηση μιας συνεχούς διερώτησης πάνω στα αντικείμενα γνώσης, με τα οποία ερχόμαστε κάθε μέρα σε διάδραση.

Η εξειδίκευση και ο κατακερματισμός του αντικειμένου της γνώσης

Η καπιταλιστική αγορά, που πάντοτε χαρακτηριζόταν από την ανάγκη για εξασφάλιση της μέγιστης δυνατής αποδοτικότητας επέφερε τον καταμερισμό της εργασίας, ο οποίος με τη σειρά του επέβαλε τον κατακερματισμό του αντικειμένου της γνώσης. Μια απλή ματιά στα σύγχρονα προγράμματα σπουδών των «διεθνώς αναγνωρισμένων» πανεπιστημίων καταδεικνύει τη στροφή από το ιδεώδες της ολοκληρωμένης μόρφωσης, στην παραγωγή κατακερματισμένων αντικειμένων σπουδών και επιστημόνων στείρα και απόλυτα εξειδικευμένων σε κλάδους αποκλειστικά χρήσιμους στις επιταγές των εκάστοτε αναγκών της οικονομίας και της παραγωγής. Χαρακτηριστικό δείγμα αυτής της μετατόπισης είναι το τεράστιο πλήθος μοντέρνων τμημάτων μάνατζμεντ, δημοσίων σχέσεων, οικονομικών κλπ., των οποίων μοναδικός σκοπός είναι να καλύψουν την ανάγκη παραγωγής στελεχών για την ατμομηχανή της σύγχρονης παγκοσμιοποιημένης αγοράς.

Η διάσπαση λοιπόν του αντικειμένου της γνώσης για τις ανάγκες προσαρμογής στην καπιταλιστική αγορά στέρησαν από το άτομο τη δυνατότητα συνολικής διερώτησης γύρω από τα θέματα της επιστήμης, μέσα στα πλαίσια της ακαδημαϊκής ζωής.

Η «ουδετερότητα» της επιστήμης

Μία από τις κυρίαρχες προκαταλήψεις όταν μιλάμε σήμερα για την επιστήμη και την ακαδημαϊκή ζωή είναι αυτή που θέλει τη γνώση να περιορίζεται σε μια θεωρητική ουδετερότητα, να μένει δηλαδή εκτός του κοινωνικού πεδίου και των διεργασιών που διεξάγονται σε αυτό. Αν κοιτάξει κανείς την ιστορία της επιστήμης, μέσα κι έξω από το πανεπιστήμιο, θα διαπιστώσει ότι η επιστήμη είναι προϊόν των κοινωνικών ανταγωνισμών της κάθε εποχής, γεγονός που συνακόλουθα καθορίζει το ίδιο το πανεπιστήμιο και το ρόλο του. Η κοινωνική εμπειρία τροφοδοτεί με αντικείμενα ενασχόλησης το πανεπιστήμιο, και το πανεπιστήμιο με τη σειρά του το συστηματοποιεί, το χρησιμοποιεί ανάλογα με τις επιδιώξεις του εμπλουτίζοντας έτσι και διαμορφώνοντας την κοινωνική πραγματικότητα. Η μυωπική αντίληψη ότι η γνώση δεν έχει άμεση σχέση με την κοινωνία που τη γεννά, υπήρξε ο καταλύτης για τη θεσμοποίηση του ορθού λόγου, την αναγωγή του σε μια εξουσία της διανόησης, που λειτουργεί παράλληλα και όχι εντός του κοινωνικού ιστού, και επομένως το κοινωνικό σώμα μόνο επίπλαστα έχει κάποια διάδραση με αυτό.

Η κοινωνική διάσταση της γνώσης

Η θραύση της ψευδαίσθησης περί αντικειμενικότητας της γνώσης μας φέρνει αντιμέτωπους με την απτή πραγματικότητα της κοινωνικής διάστασης της γνώσης. Η γνώση επηρεάζει και επηρεάζεται από την ανθρώπινη κίνηση, όπως και όλα τα πράγματα σε αυτόν τον κόσμο. Και αυτό γίνεται τόσο με θετικό τρόπο, όσο και με αρνητικό.

Η εφαρμογή της επιστήμης στην καθημερινότητα αναδιατάσσει τόσο τις κοινωνικές σχέσεις όσο και τις σχέσεις των ανθρώπων με το περιβάλλον. Το μεγάλο κοινωνικό ζήτημα που ανακύπτει από αυτήν τη διαπίστωση είναι η απουσία κοινωνικού ελέγχου στη διοχέτευση της επιστήμης στην καθημερινότητα. Το χάσμα που έχει δημιουργηθεί μεταξύ ειδικών και μη ειδικών επί των επιστημονικών θεμάτων ενέχει κι ένα ζήτημα ως προς το ποιος αποφασίζει τι είναι σκόπιμο και ωφέλιμο να εφαρμοστεί και τι όχι. Ως εγχείρημα που θέλει να προσεγγίσει τα θέματα της πολιτικής πρακτικής με όρους ισότητας και συναπόφασης και να προωθήσει μια κοινωνική επαναπροσέγγιση των ζητημάτων θεωρούμε ως πρώτη προτεραιότητα να σπάσουμε την προκατάληψη που θέλει την επιστημονική εφαρμογή να κινείται με βάση τις επιλογές κλειστών ακαδημαϊκών συνεδρίων και χρηματοδοτούμενων ερευνών.

Καταρχήν δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στο κομμάτι της έρευνας (ιδιαίτερα στους τεχνικούς τομείς), τόσο η αγορά όσο και οι κρατικές δομές επενδύουν πολλά εκατομμύρια δίνοντας καθοριστική καθοδήγηση ως το προς τα πού θα κατευθυνθούν οι επιστημονικές αναζητήσεις και τα συμπεράσματα. Ίσως το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα να μπορεί να ανιχνευθεί στο παράδειγμα των ΗΠΑ, Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι από την εποχή του ψυχρού πολέμου και μετά, το κομμάτι της έρευνας που αφορά τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς ξεπερνά κατά πολλά δισεκατομμύρια τη χρηματοδότηση άλλων τεχνικών ερευνητικών τομέων, όπως η ιατρική έρευνα. Και ποιος μπορεί να πει ότι «αντικειμενικά» το πρώτο είναι σημαντικότερο κοινωνικά και επιστημονικά από το δεύτερο;

Αλλά και πέρα από το θέμα των καθοδηγούμενων ερευνών, θεωρούμε ότι η παραγωγή και η εφαρμογή της επιστήμης και της γνώσης, αφορά το σύνολο των κοινωνιών. Γι’ αυτό και είναι αυτονόητο ότι η κοινωνία πρέπει να έχει λόγο πάνω στα ζητήματα αυτά, να τα θέτει διαρκώς υπό διερώτηση και να στοχάζεται και να διαβουλεύεται πάνω στις κοινωνικές και ανθρωπολογικές τους συνέπειες.

Το γνωσιολογικό κενό του σύγχρονου καπιταλισμού και η παρακμή του πανεπιστημίου

Η διευρυνόμενη ανάπτυξη της καπιταλιστικής αγοράς, η ανάγκη για νέες δεξιότητες και η τεχνολογική αναδιάρθρωση της εργασίας έχουν δημιουργήσει μεγάλες ρωγμές στο θεσμικό ρόλο, που έχει σήμερα το πανεπιστήμιο. Το μαζικό πανεπιστήμιο έτσι όπως το καταλαβαίνουμε σήμερα δεν μπορεί να καλύψει την ανάγκη για εξειδίκευση που επιτάσσει η σύγχρονη αγορά. Για να δώσουμε ένα απτό παράδειγμα, οι γνώσεις που αποκτά ένας απόφοιτος της πληροφορικής έχουν ήδη ξεπεραστεί τεχνολογικά επτά χρόνια μετά την απόκτηση του πτυχίου του. Το μαζικό πανεπιστήμιο που ανταποκρίνονταν στην εποχή των μαζικών εργασιακών χώρων και της σχεδιασμένης οικονομίας δεν μπορεί να ανταποκριθεί στη σημερινή ελαστικοποιημένη αγορά. Κάπως έτσι μπορούμε και να εξηγήσουμε και τα φαινόμενα υποτίμησης των πανεπιστημίων, την ελλιπή χρηματοδότησή τους και τις προσπάθειες ιδιωτικοποίησής τους. Όλες αυτές οι τάσεις καταδεικνύουν την προσπάθεια του κράτους να απεμπλακεί από την συντήρηση και την επένδυση σε έναν φορέα που σήμερα φαίνεται ξεπερασμένος και ασύμφορος για τις επιταγές της εξελισσόμενης οικονομίας.

Επειδή όμως δεν είμαστε διατεθειμένοι να πέσουμε σε έναν εύκολο οικονομισμό, οφείλουμε να πούμε ότι όλα αυτά τα χρόνια το πανεπιστήμιο δεν ήταν απλώς μια μηχανή παραγωγής εργαζομένων. Κάθε κοινωνία χρειάζεται κάποια συμβολική νομιμοποίηση και (κυρίως) νοηματοδότηση, ούτως ώστε να στέκεται και να κατοχυρώνει την κοινωνική αλληλουχία. Το πανεπιστήμιο έπαιξε αυτόν το ρόλο με πάρα πολύ μεγάλη επιτυχία κατά τα περασμένα χρόνια, ως εγγυητής των κυρίαρχων αφηγήσεων και νοημάτων, αλλά και του πεδίου μέσα στο οποίο διατυπώνονται. Αυτή τη λειτουργία του δεν έχει βρεθεί κάτι να την αντικαταστήσει. Καθώς λοιπόν τα κράτος κοντόθωρα απαξιώνει και ρίχνει στο κενό το πανεπιστήμιο ως κυρίαρχο θεσμό, ανοίγει και ένα μεγάλο γνωσιολογικό κενό, το οποίο με κάποιον τρόπο πρέπει να καλυφτεί. Το ζήτημα της γνώσης έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στη μέχρι τώρα πορεία των σύγχρονων κοινωνιών και δεν μπορεί να ξεμπερδέψει με αυτήν τόσο εύκολα.

Η επανοικειοποίηση της γνώσης και η χειραφετητική της διάσταση

Αμφισβητώντας τον διαχωρισμό σε ειδικούς και μη ειδικούς, το πρόταγμα της συνολικής διερώτησης πάνω σε όλα τα επιστημονικά πεδία ενάντια στην τεχνοκρατική λογική της εξειδίκευσης, η επιστροφή της γνώσης στην κοινωνική της μήτρα ενάντια στις αφελείς ρητορείες περί ουδετερότητας και πάνω απ’ όλα η πρακτική της συλλογικής διαβούλευσης και παραγωγής κριτικής γνώσης συνθέτουν το πρόταγμά μας για μια νέα τύπου παρέμβαση μες στις σχολές.

Ως Ελευθεριακή Παρέμβαση Φιλοσοφικής πιστεύουμε ότι οι φοιτήτριες και οι φοιτητές σαν συλλογικό σώμα έχουν τη δυνατότητα να συγκροτηθούν και να συζητήσουν πέρα από το διεκδικητικό ρόλο μέσα στον οποίο τον περιορίζουν οι συντηρητικές αριστερίστικες και συνδικαλιστικές πρακτικές. Γι αυτό και αποφασίσαμε να προβούμε στη δημιουργία μιας Πρωτοβουλίας για τη γνώση η οποία ευελπιστούμε να αποτελέσει μια ρήξη με την κυρίαρχη θεώρηση του πανεπιστημίου από τη μία, και με τη μονότονη πατροπαράδοτη διεκδικητική φύση που τείνουν να υιοθετούν τα φοιτητικά κινήματα ως τώρα. Για εμάς όλη αυτή η προσπάθεια εντάσσεται στο πλαίσιο της επαναδιεκδίκησης του δημόσιου χώρου του πανεπιστημίου σε όλες του τις όψεις, κάτι που ούτως ή άλλως αποτελεί τον κεντρικό άξονα της πολιτικής μας πρακτικής.

Στόχος της Πρωτοβουλίας αυτής είναι η επαναπροσέγγιση αντικειμένων γνώσης από σκοπιές περιθωριοποιημένες στο πλαίσιο του επιστημονικού ακαδημαϊκού λόγου οι οποίες είθισται να προσπερνιούνται στα αμφιθέατρα της Φιλοσοφικής, αλλά και γενικά.

Για την επίτευξη του στόχου αυτού καλούμε όποιον και όποια επιθυμεί να συμμετέχει σε ένα κύκλο συζητήσεων και εκδηλώσεων γύρω από τα αντικείμενα γνώσης μας σε μια πρώτη συνάντηση- συζήτηση την Πέμπτη 25/2 στις 15:00 στην αίθουσα 427, για να ξεφύγουμε από τους ορισμούς των αποστειρωμένων αμφιθεάτρων και να προσεγγίσουμε τις σημασίες των απελευθερωτικών κοινωνικών δεσμών.

Πέμπτη 25/2 στις 15:00 στην αίθουσα 427 η πρώτη συνέλευση του εγχειρήματος

Ιστορίες σεξισμού στα αμφιθέατρα της φιλοσοφικής (πράξη τρίτη)

Μερικούς μήνες πριν δημοσιεύσαμε δύο κείμενά για τον φώτη δημητρακόπουλο, καθηγητή της φιλοσοφικής και πρόεδρο του τμήματος σλαβικών σπουδών. Είχαμε πληροφορηθεί ότι κατά τη διάρκεια εξέτασης μαθήματός του είχε απευθυνθεί σε συμφοιτήτριά μας λέγοντάς της “Εσύ είσαι ομορφούλα, δε χρειάζεται να εξεταστείς. Άσε μου και τον αριθμό σου”.
Ξετυλίγοντας λίγο το κουβάρι μάθαμε κι άλλα περιστατικά (χειρότερα από αυτά που καταγράφουμε), τα οποία δεν δημοσιεύσαμε καθώς δεν είχαμε τη δυνατότητα να τα αποδείξουμε, αν δε μιλούσαν οι ίδιες που τα υπέστησαν. Και επειδή όπου υπάρχει καπνός υπάρχει και φωτιά δεν προκαλεί σε κανέναν ιδιαίτερη έκπληξη ότι ο εν λόγω καθηγητής έχει υψηλές γνωριμίες, και είναι αυτές που του παρέχουν την απαραίτητη κάλυψη, για να κάνει όσα κάνει. Άλλωστε, η κοσμητεία της φιλοσοφικής αρνήθηκε να ασχοληθεί με το ζήτημα και το άφησε να περάσει στα ψιλά. Φαίνεται ότι στη φιλοσοφική σχολή μπορεί ένας καθηγητής να παρενοχλεί τις φοιτήτριές του χωρίς να κουνιέται φύλλο ακόμη κι αν όλη η σχολή το γνωρίζει.
Μέσα σε μία πατριαρχικά δομημένη κοινωνία, όπως η ελληνική, το σώμα αποτελεί ένα πεδίο πολιτικής διαμάχης πάνω στο οποίο επιβάλλονται οι κυρίαρχοι εξουσιαστικοί λόγοι. Τα υποκείμενα υιοθετούν ρόλους και πρότυπα στο πλαίσιο του κοινωνικού, με αποτέλεσμα την έμφυλη διάκριση σε αρσενικό και θηλυκό. Αυτή η διαδικασία εμφυλοποίησης, άρα φυσικοποίησης του κοινωνικού επιβάλλει στην ύπαρξη και τα σώματά μας τον περιορισμό και την καταπίεση. Στην καθημερινότητά της, στους χώρους εργασίας, στις διαπροσωπικές της σχέσεις, η γυναίκα αξιολογείται κυρίως για το σώμα της παρά για την πνευματική και ψυχική της υπόσταση. Μία αξιολόγηση που γίνεται σύμφωνα με τις επιταγές της “γυναικείας της φύσης” που ορίζουν πως πρέπει να είναι προσεκτική στις κινήσεις της, να επιμελείται την εμφάνισή της, να μην το “παρακάνει” με τις σεξουαλικές της επιλογές. Και πάντα θα υπάρχει εκείνο το αντρικό βλέμμα του εκάστοτε δημητρακόπουλου το οποίο θα πρέπει να ανεχτεί και να προσπεράσει.
Ο σεξισμός και η πατριαρχία υπάρχουν στο πανεπιστήμιο όπως και σε κάθε άλλο δημόσιο πεδίο. Μέσα στον “ιερό ναό” της γνώσης μεγαλοκαθηγητάδες- αυθεντίες βρίσκουν χώρο πίσω από το σοβαρό προσωπείο που τους χαρίζει η ακαδημαϊκή τους ταυτότητα και επιδεικνύουν όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν την αρρενωπότητα τους. Είναι η βαθιά ριζωμένη πατριαρχία που γεννά και συντηρεί δημητρακόπουλους και λοιπούς πεφωτισμένους (εγκέ)φαλλους επιτρέποντάς τους να βάζουν σε καλούπια τα σώματά μας και να υποβαθμίζουν την ύπαρξή μας.
Τώρα αρκετούς μήνες μετά, το ζήτημα φαίνεται να έχει ξεχαστεί. Ο δημητρακόπουλος συνεχίζει ανενόχλητος να κάνει μάθημα και να παρενοχλεί της φοιτήτριες και κανείς/καμία δεν δίνει δεκάρα. Δυστυχώς γι’ αυτόν όμως δεν είμαστε καθόλου διατεθειμένες να ξεχάσουμε τέτοιες συμπεριφορές. Θα είμαστε εδώ μέχρι την απομάκρυνση του δημητρακόπουλου και κάθε τι άλλου που αναπαράγει τον σεξισμό και την πατριαρχία.

ΝΑ ΤΣΑΚΙΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΣΕΞΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΑ
ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΕ ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΕΙΣ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΟΥ

Στο Γαλλικό και την Ψυχολογία οι απαντήσεις θα δoθούν από μας

Το ξεκίνημα του νέου ακαδημαϊκού έτους έρχεται να επιβεβαιώσει για ακόμη μια φορά το γεγονός ότι, το πανεπιστήμιο και η εκπαίδευση βρίσκονται πάντα ανάμεσα στα πρώτα κομμάτια της κοινωνίας που πλήττονται. Συγκεκριμένα, τα τμήματα της Φιλοσοφικής έρχονται αντιμέτωπα με αυτή την πραγματικότητα για δεύτερη φορά. Αν το νομοσχέδιο Διαμαντοπούλου και το Σχέδιο Αθηνά ήταν οι πρώτες μετωπικές και σφοδρές επιθέσεις, αυτή τη φορά έχουμε απέναντί μας μια πιο σταδιακή και μετασχηματισμένη τους εκδοχή, καμουφλαρισμένη και περισσότερο επικίνδυνη. Πρώτοι στόχοι αυτή τη φορά ήταν τα τμήματα του Γαλλικού και της Ψυχολογίας.
Πιο συγκεκριμένα, από το 2010 και μετά, τα νέα αναμορφωμένα προγράμματα σπουδών του Γαλλικού, προβλέπουν αλυσίδες μαθημάτων, οι οποίες ξεκινούν από το πρώτο εξάμηνο. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι, αν κάποιος/α δεν έχει περάσει τα προαπαιτούμενα μαθήματα, στη συνέχεια των σπουδών του/της δεν θα μπορέσει να δηλώσει άλλα υποχρεωτικά μαθήματα για την απόκτηση του πτυχίου. Αυτό είναι στην ουσία ένα βάρος στις πλάτες όσων φοιτητών/τριων αναγκάζονται παράλληλα με τις σπουδές τους να εργάζονται, αφού ο χρόνος που μπορούν να διαθέσουν στην παρακολούθηση των μαθημάτων αλλά και κατά τη διάρκεια της εξεταστικής περιορίζεται ριζικά, άρα αντιμετωπίζουν πρόβλημα να ανταπεξέλθουν στους εντατικοποιημένους ρυθμούς που επιβάλλουν οι αλυσίδες. Παράλληλα πολλά από τα υποχρεωτικής επιλογής μαθήματα δε διδάσκονται καν, αφού δεν υπήρξε καμία αναπλήρωση των καθηγητών/τριών που συνταξιοδοτούνται ή λείπουν σε άδειες. Τέλος, ελλείψει κονδυλίων από το κράτος, η αποστολή από το εξωτερικό των προβλεπόμενων συγγραμάτων έχει σταματήσει, κάτι που σημαίνει ότι οι φοιτητές και οι φοιτήτριες αναγκάζονται είτε να τα πληρώνουν οι ίδιοι, είτε να παρευρίσκονται υποχρεωτικά σε όλες τις παραδόσεις, προκειμένου να περάσουν τα μαθήματα αυτά.
Στο τμήμα της ψυχολογίας, οι φοιτητές έρχονται αντιμέτωποι με ένα άλλης φύσεως πρόβλημα. Η υποχρεωτική πρακτική που προβλέπεται κατά τη διάρκεια του τέταρτου έτους, μέχρι πρότινος αποζημιωνόταν, ανακουφίζοντας, σε ένα μικρό προφανώς βαθμό, τους/τις φοιτητές/ριες. Η χρηματοδότηση αυτή προερχόταν όχι φυσικά από τα ιδρύματα στα οποία απασχολούνταν οι φοιτητές, κρατικά ή μη, αλλά από ένα κονδύλι του ΕΣΠΑ, το οποίο πρόσφατα έληξε. Οι τωρινές λοιπόν εξαγγελίες του τμήματος κάνουν λόγο για μια πρακτική άσκηση η οποία πλέον δε θα επιδοτείται από πουθενά. Έτσι για άλλη μια φορά, και με ακόμα έναν τρόπο, το κόστος φοίτησης μετακυλίεται στις πλάτες των φοιτητών/τριων. Ειδικά όσοι/ες εργάζονται παράλληλα με τις σπουδές τους, και αναγκαστούν να αφήσουν τη δουλειά τους για να συμμετέχουν στην πρακτική, δε θα έχουν ούτε αυτή την, πολύ μικρή και αμελητέα, οικονομική υποστήριξη.
Όλα αυτά προφανώς δε μας αφήνουν αδιάφορους, ούτε σκοπεύουμε να τα αφήσουμε να περάσουν αναπάντητα. Αρνούμαστε να συμμορφωθούμε στην εντατικοποίηση που επιτάσσουν οι αλυσίδες μαθημάτων, απαιτούμε και παλεύουμε για την κατάργησή τους ανεπιστρεπτί. Διεκδικούμε την ενεργοποίηση των συλλογικών, από τα κάτω διαδικασιών για τη διαμόρφωση του προγράμματος σπουδών μας, καθώς θεωρούμε ότι θα πρέπει ισότιμα φοιτητές/τριες και καθηγητές/τριες να συμμετέχουν στη σχηματοποίηση των προγραμμάτων. Απέναντι στο ν+2 και την άμετρη εντατικοποίηση των σπουδών μας, απέναντι στην απάθεια και την παθητικοποίηση των φοιτητών, προττάσσουμε τις δικές μας απαντήσεις, τα δικά μας προτάγματα. Μέσα από συλλογικούς οριζόντιους αγώνες και διαδικασίες, δημιουργούμε ρήγματα ελευθερίας και επανοικειοποίησης του δημόσιου χώρου και χρόνου. Υψώνουμε συλλογικές αντιστάσεις και αμφισβητούμε την καταστολή της δημιουργίας στην καθημερινότητά μας, την υποτίμηση των ζωών μας.

Το κείμενο σε μορφή Pdf

Αλληλεγγύη στους απεργούς διοικητικούς υπαλλήλους που διώκονται

Το φθινόπωρο του 2013 έλαβε χώρα μία απ’ τις πιο μαχητικές και μεγάλες σε διάρκεια απεργίες των τελευταίων χρόνων. Οι διοικητικοί υπάλληλοι του ΕΚΠΑ, του ΕΜΠ και άλλων πανεπιστημίων, ξεσηκώθηκαν μαζικά ενάντια στις διαθεσιμότητες-απολύσεις εκατοντάδων συναδέλφων τους. Η απεργία τους κράτησε 3,5 μήνες και παρότι ήταν εν μέρει μόνο επιτυχής, απέδειξε ότι όταν οι εργαζόμενοι οργανώνονται από τα κάτω -αμφισβητώντας την συνδικαλιστική γραφειοκρατία- και αγωνίζονται μπορούν να πετύχουν πολλά. Φυσικά μείζονος σημασίας για τον αγώνα ήταν και η στήριξή του από πολλούς/ες φοιτητές/τριες, αλλά και από μεγάλο μέρος της κοινωνίας, παρά την καθημερινή δυσφήμιση του από την κυβέρνηση και τα ΜΜΕ.
Σήμερα, 2 χρόνια μετά, παρότι πολλά φαίνεται να έχουν αλλάξει, βλέπουμε ότι η κρατική στρατηγική για τους αγώνες των «από κάτω» παραμένει ίδια. Όποιος/α διαρρηγνύει την “εθνική ενότητα” και τολμάει να αντισταθεί στην υποτίμηση της εργασίας και της ζωής του είναι εχθρός και θα τιμωρηθεί. Δεν μπορεί να εξηγηθεί διαφορετικά η εκδικητική δίωξη 14 απεργών διοικητικών υπαλλήλων, και μάλιστα τόσο καιρό μετά. Με πρόφαση ότι η απεργία ήταν παράνομη (αφού δεν τηρήθηκε επακριβώς, η γραφειοκρατική διαδικασία που απαιτείται για την έναρξη της ), οι συγκεκριμένοι απεργοί διώκονται ως υποκινητές της.
Εδώ πρέπει να γίνει ειδική μνεία για την καθηγήτρια της φιλοσοφικής ελένη μαντζουράνη. Η συγκεκριμένη, λοιπόν, πέρα από το γεγονός ότι συμμετέχει στο συμβούλιο ιδρύματος του εκπα –θεσμό βάσει του οποίου διάφοροι επιχειρηματίες μπλέχτηκαν με την διοίκηση των πανεπιστημίων- έπαιξε τον πρωταγωνιστικό της ρόλο στην δίωξη των απεργών. Συγκεκριμένα, αυτή η οπαδός μιας άψογης καταδοτικής δημοκρατίας, εκπλήρωσε αυθορμήτως –όπως συμβαίνει με όλους τους καταδότες- τον θεσμικό της ρόλο. Έδωσε τα ονόματα των 14 εργαζομένων στην ασφάλεια. Απλώς επειδή οι καιροί έχουν προχωρήσει άφησε την κουκούλα κατά μέρος.
Εμείς απ’ την μεριά μας έχουμε να πούμε ότι ,δυστυχώς για την μαντζουράνη και το σινάφι της, η αλληλεγγύη μας προς τους διωκόμενους είναι δεδομένη. Προτάσσουμε τον κοινό αγώνα φοιτητών/τριων και εργαζομένων ενάντια στην περεταίρω υποβάθμιση μας. Παλεύουμε για το πανεπιστήμιο των δικών μας αναγκών και όχι του κράτους και των επιχειρήσεων.

Η ΠΟΙΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΥΡΥΤΕΡΑ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΑΞΙΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ, ΔΕΝ ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ

ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ στα ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ της ΕΥΕΛΠΙΔΩΝ (Κτίριο ΠΡΟΚΑΤ) ΔΕΥΤΕΡΑ, 12/10 στις 12

Το κείμενο σε μορφή Pdf