Δεν ξέρουμε αν το έχετε καταλάβει, αλλά οι καθηγητές μας έχουν αρχίσει κινητοποιήσεις απέναντι στην πρόταση διαλόγου του υπουργείου παιδείας για αλλαγές στα πανεπιστήμια, μιας και θίγονται κάποια από τα προνόμιά τους. Πολύ περισσότερο αυτή η πρόταση θίγει εμάς, τις φοιτήτριες και τους φοιτητές.
Βασική κατεύθυνση της πρότασης διαλόγου είναι η φιλελευθεροποίηση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με την απόσυρση του κράτους από τον κεντρικό ρόλο που κατείχε στη διαχείριση και λειτουργία της. Οι σημαντικότερες αλλαγές προς αυτή την κατεύθυνση αφορούν στην διοίκηση, την χρηματοδότηση και την αξιολόγηση των ιδρυμάτων. Στον τομέα της διοίκησης η Σύγκλητος περιορίζεται σε καθαρά ακαδημαϊκά καθήκοντα ενώ η διοίκηση ανατίθεται σε ένα νέο όργανο, το Συμβούλιο, στο οποίο θα συμμετέχουν και εξωτερικά μέλη τα οποία είναι σημαντικές προσωπικότητες διακεκριμένες στους τομείς της επιστήμης, των γραμμάτων, των τεχνών και της ευρύτερης κοινωνίας(sic). Οι σημαντικότερες αρμοδιότητες του Συμβουλίου είναι η στρατηγική ανάπτυξη του ιδρύματος, η έγκριση του προϋπολογισμού, της προγραμματικής συμφωνίας με το κράτος και η σύνταξη του εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας του ιδρύματος. ‘Όσον αφορά τη χρηματοδότηση το κάθε ίδρυμα ξεχωριστά, μέσω των προγραμματικών συμφωνιών, θα υπογράφει συμβάσεις ανταποδοτικού χαρακτήρα με το κράτος προκειμένου να λαμβάνει την βασική χρηματοδότηση. Επιπλέον θεσπίζονται κριτήρια με την επίτευξη των οποίων τα πανεπιστήμια έχουν την δυνατότητα επιπλέον χρηματοδότησης. Τα κριτήρια αυτά στόχο έχουν να κάνουν τα ιδρύματα πιο ανταγωνιστικά-αποδοτικά αφού αφορούν τον αριθμό των ερευνών που αναλαμβάνει το κάθε ίδρυμα, τις εξειδικεύσεις που προσφέρει και τα ποσοστά επιτυχίας του (αναλογία απόφοιτων/εισερχομένων). Τέλος συμπληρωματική χρηματοδότηση προβλέπεται από αφορολόγητες δωρεές, ιδιωτικά κεφάλαια και τοπικούς φορείς. Η διασφάλιση της ανταποδοτικότητας των συμφωνιών, η αξιολόγηση δηλαδή των ιδρυμάτων, γίνεται από μια αρμόδια ανεξάρτητη αρχή.
Πώς όμως επηρεάζουν όλα τα παραπάνω την καθημερινότητα μας στο πανεπιστήμιο; Εμείς νομίζουμε σε δύο επίπεδα: Πρώτον τα μαθήματα και το περιεχόμενο τους θα καθορίζονται με γνώμονα την χρησιμότητά τους στην αγορά εργασίας, στα αφεντικά δηλαδή και πως αυτά θα έχουν μεγαλύτερο κέρδος. Δεύτερον ο ρυθμός των σπουδών μας θα εντατικοποιηθεί, πράγμα που σημαίνει ότι όσοι από τους φοιτητές και τις φοιτήτριες δεν τελειώνουν τις σπουδές τους στην ώρα τους θα πετιούνται έξω από το πανεπιστήμιο, οι πολιτικές ελευθερίες θα υπονομευθούν αφού οι συνελεύσεις και οι αγώνες θα θεωρούνται χάσιμο χρόνου ενώ η αυταρχικότητα και η εξουσία των καθηγητών πάνω μας θα γίνει ανεξέλεγκτη. Ακόμη το υπουργείο προωθεί την πολιτική του «διαίρει και βασίλευε», αφού σε κάθε σχολή θα υπάρχει διαφορετικός εσωτερικός κανονισμός και άρα διαφορετικοί όροι φοίτησης δυσκολεύοντας έτσι τη δυνατότητα συντονισμού και κοινής δράσης.
Συγκεκριμένα τώρα, η φιλοσοφική και οι άλλες σχολές ανθρωπιστικών σπουδών έχουν μια ιδιαιτερότητα σε σχέση με τα άλλα πανεπιστήμια. Η σύνδεση τους με τους νόμους της αγοράς είναι σχεδόν αδύνατη γιατί τα γνωστικά αντικείμενά τους δεν είναι μετρήσιμα, δεν μπορούν να αναχθούν σε οικονομικούς δείκτες, και ουσιαστικά να αξιολογηθούν, αφού περιέχουν στον πυρήνα τους τη διερώτηση και την αμφισβήτηση. Άσχετα αν επικρατούν προοδευτικές η συντηρητικές αντιλήψεις για την ιστορία, την ψυχολογία, την παιδαγωγική, την λογοτεχνία, την αρχαία ελληνική γραμματεία κ.α., όλα αυτά μπορούν να γίνουν πεδία σύγκρουσης και κριτικής σκέψης. Και η σύγκρουση και η κριτική σκέψη δεν εκφράζονται ούτε με διαγράμματα ούτε με δείκτες ανάπτυξης. Έτσι λοιπόν πιστεύουμε πως πέρα απ’ τη σίγουρη απαξίωση των σχολών αυτών, ο μόνος δρόμος για να γίνουν ανταγωνιστικές είναι μέσα από την ακραία εντατικοποίηση και αυταρχικοποίηση της καθημερινότητάς μας.
Πολλοί και πολλές από μας αναγνωρίζουν ότι στο υπάρχον καθεστώς οι καθηγητές, είτε κάνουν καλά τη δουλειά τους είτε όχι, μένουν στο απυρόβλητο και ως μόνη λύση ενάντια σ’ αυτήν την αυθαιρεσία φαντάζει η αξιολόγηση. Η αξιολόγηση όμως που προτείνεται βασίζεται στους νόμους της αγοράς, δηλαδή στην αύξηση κάποιων δεικτών και ποσοστών ανάπτυξης και είναι το ίδιο αυθαίρετη, γιατί κάνεις και καμία από μας δεν αναρωτήθηκε ποτέ γιατί πρέπει αυτοί οι νόμοι να καθορίζουν τις σπουδές, αλλά και τις ζωές μας γενικότερα. Εμείς μπροστά και στις δυο όψεις της ίδιας αυθαιρεσίας αντιπαραβάλλουμε την κριτική ενάντια σε έναν κόσμο που ενδιαφέρεται μόνο για την οικονομική ανάπτυξη και ταυτίζει την πρόοδο και την ευημερία με τη αύξηση κάποιων αριθμών.
… η κατάληψη γίνεται καθήκον
ΟΛΟΙ και ΟΛΕΣ ΣΤΗΝ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΕΤΑΡΤΗ 1/12 12:00 ΣΤΗΝ AULA
Ελευθεριακή Παρέμβαση Φιλοσοφικής
epf72.squat.gr / epf72@riseup.net