All posts by ΕΠΦ

Θεωρία και Πράξη της Ψυχιατρικής: To Ψυχιατρείο της Λέρου

«Ποιος μπορεί να τραβήξει στο ουράνιο τόξο μια γραμμή
εκεί που σβήνει η βιολετιά απόχρωση και η αρχίζει η πορτοκαλένια;
Η διαφορά που βλέπουμε στα χρώματα είναι ξεκάθαρη,
όμως σε ποιο σημείο ακριβώς αρχίζει να σμίγει το ένα με το άλλο;
Έτσι λοιπόν συμβαίνει με την τρέλα και τη λογική.»

Η τρέλα αποτελεί για τις κοινωνίες μας ένα διαυγές στίγμα, σημάδι
διαχωρισμού από το Λόγο, το Λόγο που διαχωρίζει ποιος είναι άξιος να μετέχει
της παραγωγής και κοινωνικής αναπαραγωγής και ποιος είναι απαραίτητο να
περιθωριοποιηθεί για να καταστεί αντικείμενο γνώσης, τοξικό, για την βιολογική
ευμάρεια του πληθυσμού, υποκείμενο που πρέπει να ιαθεί. Αντικείμενο της
γλώσσας του Λόγου που τρέφεται από τη μεταφυσική θέση ότι μπορεί μέσω της
επιστημονικής μεθοδολογίας να γνωρίσει την αλήθεια αυτού που από την ίδια
ορίζεται ως τρέλα. Η τρέλα, η εμπειρία της τρέλας, όμως κινείται με τους δικούς της
νόμους, καθορίζεται από τους δικούς τις ριζικά διαφορετικούς γλωσσικούς κανόνες.

Η ψυχιατρική, ως κλινική οντότητα, πέρα από τη μεθοδολογία θεραπείας που
προτείνει και εφαρμόζει, εμπίπτει σε ένα σύνολο μηχανισμών παραγωγής γνώσης
που ως σκοπό έχει τη χάραξη κλινικών σημείων και κριτηρίων για τεκμηριωμένα στο
χώρο της επιστήμης εγχειρίδια, τα οποία συνεχώς διευρύνονται για να
αναδιπλασιάσουν την ισχύ τους με τη βούλα εσωτερικά επαληθευμένων και
επιβεβαιωμένων ερευνών και κλινικών εμπειριών. Αναδιπλασιασμός που
εργαλειακά χρησιμοποιείται και εκτός κλινικών ή καναπέδων μέσα σε πληθώρα
κρατικών θεσμών, από τη δικαστική εξουσία και τις ψυχιατρικές γνωματεύσεις που
τη συνοδεύουν έως το σχολείο. Πλέον ψυχολογία, ψυχιατρική, νευροψυχολογία,
χρησιμοποιούν έναν κοινό κώδικα ο οποίος επικυρώνει με στατιστικά στοιχεία
την εξουσία του ιατρικού βλέμματος. Δεν είσαι ποτέ τρελός αν δεν έχει
κατονομαστεί ένα σύνδρομο που να σε περιγράφει.

Η ψυχιατρική γνωμάτευση ή η ψυχολογική προτυποποίηση θεμελιώνεται στο
δίπολο μεταξύ του υγιούς και του ασθενούς, που στην ουσία περιγράφει την
ικανότητα του υποκειμένου να προσαρμοστεί στις επιταγές είτε για
παραγωγικότητα και αποδοτικότητα στην εργασία, είτε για την αναπαραγωγή του
είδους, είτε ευρύτερα για προσαρμοστικότητα στις κυρίαρχες ηθικές νόρμες. Ο
λόγος περί ψυχικής υγείας στην πραγματικότητα, είτε ταυτίζει το υποκείμενο με το
υγιές πρότυπο είτε με το παθολογικό, διαπερνά το σύνολό της κοινωνίας ως άλλου
βιολογικού οργανισμού που πρέπει να πειθαρχήσει σε ορισμένα πρότυπα ώστε να
καταστεί παραγωγικότερος και να μπορέσει να αναπαράξει τον εαυτό του. Ο
επιστημονικός λόγος που πραγματεύεται τον άνθρωπο αποτελεί ταυτόχρονα ένα
εργαλείο εξουσίας για την καθυπόταξη του ανθρώπου. Οι ανθρωπιστικές
κοινωνίες μας δεν έχουν κανένα πρόβλημα να κατασκευάσουν έναν απόλυτο
Άλλο και να τον εγκλείσουν υπό την ομπρέλα της παθολογίας του, για να τον
‘’διορθώσουν’’ ή απλά να τον αποκλείσουν στο βωμό της ευρύτερης ωφέλειας
και της κοινωνικής ασφάλειας.

Αντιπροσωπευτικότερο παράδειγμα των ακραίων συνεπειών που μπορεί να επιφέρει
στο υποκείμενο ο ψυχιατρικός εγκλεισμός, τόσο για τα ελληνικά δεδομένα
όσο και για τα διεθνή με τη δημοσιότητα και τις διαστάσεις που έλαβε, αποτέλεσε το
Ψυχιατρείο της Λέρου. Η Λέρος είναι το ιστορικό πρότυπο των αδιεξόδων της
ιδρυματοποίησης. Εκεί αναδείχθηκε το τέλμα των παραδοσιακών αντιλήψεων
για τις ιδρυματικές πρακτικές. Η πραγματικότητα του νησιού κατέστη συνώνυμη
της παρακμής, του εξευτελισμού, της απομόνωσης, των αποτρόπαιων συνθηκών
διαβίωσης, μιας απόλυτης δυστυχίας. Ως συνέπεια της διεθνούς κι εγχώριας
κατακραυγής η Λέρος στάθηκε το ορόσημο της απαρχής της ελληνικής
«ψυχιατρικής μεταρρύθμισης» και παρέμεινε ως ένα ιστορικό παράδειγμα προς
αποφυγή .

Στη βάση όλων αυτών ως Ελευθεριακή Παρέμβαση Φιλοσοφικής καλούμε τον
Θ.Μεγαλοοικονόμου να μιλήσει για την πραγματικότητά της Λέρου την οποία ο
ίδιος έζησε για εννιά έτη ως ψυχίατρος στο ίδρυμα. Παράλληλα άσκησε κριτική
στην ψυχιατρική μεταρρύθμιση και συνέβαλε στην ανάπτυξη του αντιψυχιατρικού
ελληνικού κινήματος στο πλαίσιο του οποίου εντάσσεται και η παρούσα εκδήλωση.
Τρίτη 23/5 στις 14:00 στην αίθουσα 638

Ελευθεριακή Παρέμβαση Φιλοσοφικής
epf72.squat.gr | epf72@riseup.net

Ανακοίνωση για τους συλληφθέντες της 6ης Δεκέμβρη

8 χρόνια μετά, η κοινωνική εξέγερση του Δεκέμβρη του ’08 παραμένει επίκαιρη. Τότε, με αφορμή την δολοφονία του 15χρονου Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου στα Εξάρχεια από σφαίρα μπάτσου, είχε ξεσπάσει σε όλη την Ελλάδα ένα κύμα μαχητικής αντίστασης ενάντια στην κρατική βία και καταστολή. Τότε όπως και τώρα ο κόσμος του αγώνα είχε έρθει σε σύγκρουση με το Κράτος και τα αφεντικά. Οι συνθήκες υπό τις οποίες διεξάγεται αυτή η σύγκρουση δεν έχουν αλλάξει. Το Κράτος συνεχίζει να επιτίθεται βίαια στην κοινωνία, ανεξαρτήτως του πολιτικού πρόσημου που έχει η εκάστοτε κυβέρνηση. Συνεχίζει να καταστέλλει τους κοινωνικούς αγώνες, να ωθεί μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας στην φτώχεια, να στοιβάζει τους μετανάστες σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Όσον αφορά τα πανεπιστήμια προωθεί την ιδιωτικοποίησή τους, με την επιβολή διδάκτρων στα μεταπτυχιακά, ενώ παράλληλα τα θέτει σε ένα καθεστώς στενότερης επιτήρησης και ελέγχου. Όλοι αυτοί οι λόγοι μας δίνουν το έναυσμα για να συνεχίσουμε να κατεβαίνουμε στους δρόμους.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, χιλιάδες άνθρωποι πλαισίωσαν τις διαδηλώσεις της 6ης Δεκέμβρη. Για άλλη μια φορά, όπως ήταν αναμενόμενο, το Κράτος έδειξε τα δόντια του. Στο τέλος της απογευματινής πορείας οι δυνάμεις καταστολής εισέβαλαν στην γειτονιά των Εξαρχείων, πνίγοντας την στα χημικά και προχωρώντας σε δεκάδες συλλήψεις. Παράλληλα, συνέλαβαν και 5 συντρόφους, ένας εκ των οποίων είναι μέλος της ΕΠΦ, την ώρα που ανέβαιναν την λεωφόρο Αλεξάνδρας ερχόμενοι από το ΗΣΑΠ Βικτώριας. Η διττή στρατηγική που χρησιμοποιεί το κράτος ενάντια στον κόσμο του αγώνα είναι σαφής. Από τη μία είναι η πρακτική της αφομοίωσης, που με τόσο περίτεχνο τρόπο έχει εγκολπώσει η “αριστερή” κυβέρνηση στην ατζέντα της για να διαχωρίζει και να καθησυχάζει τους από τα κάτω ώστε να κάμπτει τις αντιστάσεις. Από την άλλη η ωμή βία και καταστολή που συνεχίζει το κράτος να χρησιμοποιεί όταν η πρώτη πρακτική αποτυγχάνει.

Αποκορύφωμα της καταστολής ήταν η βία που ασκήθηκε στον σύντροφο Χ.Κ.. Κοντά στο Πεδίο του Άρεως οι μπάτσοι της ομάδας διας αφού τον καταδίωξαν και τον πέταξαν κάτω, τον ξυλοκόπησαν απρόκλητα. Αποτέλεσμα ήταν να τραυματιστεί πολύ σοβαρά στο γόνατο. Στη διάρκεια της σύλληψης οι μπάτσοι έσυραν τον Χ.Κ μέχρι το βανάκι όπου τον άφησαν να ανέβει μόνος του, ενώ σφάδαζε από τον πόνο. Έπειτα τον άφησαν με σπασμένο το γόνατο να περιμένει επί 2 ώρες στη γαδα, πριν τον πάνε στο νοσοκομείο. Ο σύντροφος χειρουργήθηκε ύστερα από 3 ημέρες και για έξι μήνες δε θα μπορεί να περπατήσει.

Εμείς από τη μεριά μας στεκόμαστε αλληλέγγυοι/ες σε όλους/ες τους συλληφθέντες της 6ης Δεκέμβρη. Στις 19/12 περνάει από δίκη το μέλος της Ε.Π.Φ μαζί με άλλους 3 συντρόφους, με κατηγορίες πλημμεληματικού χαρακτήρα. Η κρατική τρομοκρατία δε μας φοβίζει και δε θα μείνουμε άπραγες/οι απέναντί της. Θα βρεθούμε ξανά στους δρόμους, στις καταλήψεις και τα στέκια μας, στις πολιτικές μας διαδικασίες, για τη συνέχιση των κοινωνικών και ταξικών αγώνων.

ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΕ ΟΛΟΥΣ-ΕΣ ΤΟΥΣ ΣΥΛΛΗΦΘΕΝΤΕΣ ΤΗΣ 6ης ΔΕΚΕΜΒΡΗ

ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ-ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ-ΑΥΤΟΟΡΓΑΝΩΣΗ

Κείμενο υποδοχής πρωτοετών

ΚΑΛΩΣΗΡΘΑΤΕ ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΟ ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ

Το πανεπιστήμιο, σύμφωνα με την κυρίαρχη αφήγηση, είναι ο δημόσιος χώρος μέσα στον
οποίο παράγεται μια απενεχοποιημένη και πολιτικά αχρωμάτιστη γνώση, αποκτούνται τα
απαραίτητα εφόδια για την εύρεση εργασίας ενώ ταυτόχρονα θεωρείται το τελευταίο
σκαλοπάτι για την πνευματική και κοινωνική πρόοδο του ατόμου. Αυτή η βολική και
εύπεπτη εικόνα για το δημόσιο πανεπιστήμιο και τη λειτουργία που επιτελεί είναι
καταδικασμένη να σκοντάφτει συνέχεια πάνω στην παραγματικότητα και αυτό φαίνεται
με τον πιο καθαρό τρόπο σήμερα.

Τι σημαίνουν όλα αυτά;
Με λίγα λόγια βλέπουμε ότι το «δωρεάν και δημόσιο» πανεπιστήμιο τείνει και επίσημα
να αποτελέσει παρελθόν, έστω και σαν αυταπάτη.
Στρέφοντας για λίγο το βλέμμα σε
περασμένες χρονιές παρατηρούμε ότι οι κοινωνικές και φοιτητικές κατακτήσεις δέχονται
μια όλο και μεγαλύτερη επίθεση. Αρκούν ως απτά παραδείγματα η κατάργηση του
ασύλου και η βίαιη εισβολή δυνάμεων καταστολής μέσα σε πανεπιστημιακούς χώρους,
το σπάσιμο καταλήψεων των φοιτητικών συλλόγων από «αγανακτισμένους» φοιτητές με
μπροστάρηδες μεγαλοκαθηγητές και τις διοικητικές αρχές του πανεπιστημίου, καθώς και
η σταδιακή απονομιμοποίηση των αποφάσεων των γενικών συνελεύσεων των φοιτητικών
συλλόγων.

Ταυτόχρονα, το οικονομικό βάρος της φοίτησης πέφτει στις τσέπες των φοιτητών/τριών
αφού όλο και περισσότερο καλούνται να πληρώνουν για τη σίτιση, τη στέγαση, τα
συγγράμματα, τις μεταφορές τους και τα μεταπτυχιακά τους. Και αν όλα αυτά δεν ήταν
αρκετά, παρόμοιο «καλλωπισμό» περνάνε και οι εργασιακές σχέσεις μέσα στα ιδρύματα
με την είσοδο του ιδιωτικού κεφαλαίου στις σχολές. Εργολαβίες στις υπηρεσίες
καθαρισμού, σίτισης και φύλαξης της σχολής, απολύσεις εκατοντάδων εργαζομένων,
ελαστικοποίηση των μισθών, όταν και αν αυτοί υπάρχουν. Και όλα αυτά στο βωμό της
αποδοτικότητας και της «αναπτυξιακής προοπτικής» των σχολών.

Η θέση μας μέσα σε αυτήν την κατάσταση.
Μέσα σε αυτό το πλέγμα ελέγχου και διαχείρισης του πανεπιστημίου από διοικητικούς
μηχανισμούς και επιχειρηματίες με ιδιοτελή συμφέροντα και μέσα σε ένα γενικευμένο και
έκδηλο κλίμα παθητικότητας, αδιαφορίας και παραίτησης, η θέση των φοιτητών/τριών
όλο και συρρικνώνεται. Το φοιτητικό σώμα αδυνατεί να παρέμβει στο χώρο του, να
αρθρώσει λόγο και να θέσει υπό διερώτηση μια πανεπιστημιακή δομή και γνώση που του
επιβάλλεται καθημερινά. Για την Ελευθεριακή Παρέμβαση Φιλοσοφικής το πεδίο της
γνώσης και ο τρόπος αναπαραγωγής της είναι ίσως σήμερα το πιο κομβικό σημείο
παρέμβασης,
ένα σημείο που καθιστά εφικτή τη συλλογική δράση, τη δόμηση
αντιστάσεων καθώς και τη ρήξη με την τεχνοκρατική λογική της εξειδίκευσης και τη
ρητορεία περί ουδετερότητας του επιστημονικού λόγου.

Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο δημιουργήσαμε πέρυσι μια Πρωτοβουλία για την κριτική
θεώρηση της γνώσης με στόχο την επαναπροσέγγιση των αντικειμένων μας γνώσης στη
Φιλοσοφική από σκοπιές περιθωριοποιημένες στο πλαίσιο του ακαδημαϊκού γίγνεσθαι.

Από σκοπιές οι οποίες είθισται να προσπερνιούνται στα φοιτητικά αμφιθέατρα και την
κοινωνία γενικότερα. Για μας η όλη προσπάθεια εντάσσεται στο πλαίσιο της
επαναδιεκδίκησης του δημόσιου χώρου του πανεπιστημίου σε όλες του τις όψεις, κάτι
που ούτως ή άλλως αποτελεί κεντρικό άξονα της πολιτικής μας δράσης.

Απέναντι στην κοινωνική και οικονομική παρακμή του πανεπιστημίου, είναι σαφές ότι η
απομονωμένη και εσωστρεφής δράση δεν μπορεί παρά να κρατήσει τα χέρια μας δεμένα.
Χρειάζεται συλλογικός και αδιαμεσολάβητος αγώνας, ούτως ώστε όλοι μαζί να
δημιουργήσουμε πραγματικές βάσεις συλλογικής διαβούλευσης για τη διαχείριση των
θεμάτων μας. Μακριά από παραταξιακές λογικές, η Ελευθεριακή Παρέμβαση
Φιλοσοφικής προσπαθεί να ορίσει ένα αδιαμεσολάβητο περιβάλλον μέσα στο οποίο οι
φοιτητές θα συναντιούνται και θα δίνουν από κοινού σταθερούς και ανυποχώρητους
αγώνες, χωρίς να προσπαθεί να κεφαλαιοποιήσει την παρέμβασή της με εκλογικούς
όρους.

Γι’ αυτό το λόγο άλλωστε απέχουμε από τους μηχανισμούς ανάθεσης, διαχείρισης και
ελέγχου των κινημάτων (εκλογές και διοικητικά συμβούλια)
σε αντίθεση με όλες τις
υποτιθέμενες «ανεξάρτητες» και μη παρατάξεις (ΑΡΕΝ, ΕΑΑΚ, ΜΑΣ, ΔΑΠ
κοκ.).Προτάσσουμε την αυτοοργάνωση, την αντι-ιεραρχία και τον αυτόνομο πολιτικό
αγώνα, ούτως ώστε οι νίκες και οι ήττες μας να έχουν νόημα για όλους μας. Κανείς δεν
ξέρει με τι προκλήσεις θα μας φέρει αντιμέτωπους το αύριο. Το μόνο που είναι σίγουρο
είναι ότι αυτό το αύριο θέλουμε και μπορούμε να το δημιουργήσουμε όλοι και όλες
μαζί.